Thursday, March 5, 2009

An nDéanfá A Leithéid?


Jimmy is ainm dó. Nílim cinnte ach ceapaim go bhfuil sé thart ar trí bliana d'aois agus tá sé sa teach céanna liom ó bhí sé ina phiscín. Ní raibh mé sásta nuair a cuireadh ar an eolas i dtosach mé go mbeadh lóisteoir fad-théarmach ag roinnt an spáis liom sa mbaile. Cheapas ag an am nach mbeadh uaidh ach cat-ghruaig silte, corr-mheamhlach agus dramhaíl. Agus d'fhan mé amhrasach faoin scéal ar feadh cúpla mí ar a laghad, go dtí gur thit aimsir gharbh an gheimhridh orainn an bhliain sin.

Chuir Jimmy faoi sa teach s'againne i lár an tsamhraidh agus cosc air fanacht istigh thar oíche. Chaitheadh sé an chuid is mó dá chuid ama na laethanta sin ar chúl an tí..

Is gadhar mór dubh mar namhaid sa tír
Ag drannadh le gach éinne
Is cat ag crú na gréine

Ní dhearna mise é ná baol air agus ní aontaím lena leithéid ach oiread ach sula chas me le Jimmy thug sé cuairt lá éigin ar an tréadlia agus nuair a bhí an búistéar sin críochnaithe leis an gcaitín beag bhí deireadh lena 'kahunas' aige. Ní fhéachfadh sé go drúisiúil go deo ar ghirseach dá chine.

An caidreamh sin a scoilt
Ní dhéanfainn a leithéid

Rud eile a thug mé faoi deara 'théis tréimhse eile ama, nach raibh aon mheamhlach uaidh ar chor ar bith. N'fheadair cad a tharla dó in aon chor ach nuair a osclaíodh sé a bhéal ní thagadh tada as. Tinneas a bhuail é agus é ina phiscín suarach b'fhéidir; dílleachta bocht fánach amuigh faoin spéir le bolg folamh gan chairde gan dídean ná dóchas. Go dtí gur thug an seanfhear, Jimmy eile(daonna), faoi deara é. Níor chas mé le Jimmy Daonna ariamh ach táim ag ceapadh gur aithnigh Jimmy Mac An Chait gur nóiméad cinniúnach a bhí ann dó nuair a bhuail an bheirt le céile. Chuidigh a easpa cúthaileachta dó an tráth sin mar phioc mo dhuine suas ina bhaclainn é agus chaith sé an oíche sin sa Phound, áit a chonaic bean do thuairisceoir é seachtain i ndiaidh sin.

Shil sé a chuid gruaige i ngach áit, d'oscail sé a bhéal gan ghlór, agus d'eirigh sé ramhar ón oiread Go-Kat a d'ith sé. Ó nárbh fhéidir le bean an tí tada a dhéanamh ach an gasúr a mhilleadh b'éigean dom an creatúr a chaitheamh amach gach oíche. Mura gcaitheadh, ar ndóigh, bheadh an chistin millte aige le rian a chrúb agus a chuid gruaige. Ní bhíodh drogall orm de ghnáth cic sa tóin a thabhairt dó amach ach nuair a d'eiríodh an aimsir go dona gaofar agus fliuch thagadh línte an dáin úd le Seán Ó Ríordáin mar rabhadh tréan 'am..

Cat a fhágáil amuigh
(fíor-dhroch oíche mar seo)?

(An ndéanfá a leithéid?)
Ní dhéanfainn a leithéid!


Is iomaí uair a bhí sé caite amach agam, mé leath-bhealach thuas an staighre nuair a cheistíodh fear cumtha an dáin in athuair mé agus leádh sé mo thoil. Thiontaínn siar bealach na cistine agus bhíodh sé fós in aice an chúldorais ag breathnú isteach ón ndorchadas go dóchasach. Na hoícheanta sin bhíodh oíche compórdach ag an triúr againn, an cat, mise agus Ó Ríordáin.

Nuair a bhím san oifig céard a bhíonn ar siúl aige? An lá fada le caitheamh agus, anois, é gan stró gan imní ar chúl an tí.

Lucht ceithre chos ag siúl na slí
Gan bhróga orthu ná léine
Gan Bhéarla acu ná Ghaeilge